De Gouwe

De Gouwe was oorspronkelijk een Gavioli dansorgel, dat in 1922 werd verbouwd door Koenigsberg. Het kwam in de danszaal van Muus ter Meer in de Vinkenstraat in Zaandam en daar werd het onderhouden door Carl Frei in Breda.

Rond 1937 brak daar brand uit in het café en het orgel liep flinke schade op. Hierop kocht Carl Frei het orgel en verbouwde het tot een orgel van het type 90 Carl Frei, zijn laatste verbouwing in Nederland.

Het werd in het najaar van 1938 geleverd aan Willem van Jaaren, een draaiorgelverhuurder in de Vinkenstraat in Amsterdam. Hij verhuurde het orgel eerst in Amsterdam, daarna werd Jaap Zwaan in IJmuiden de huurder.

In 1942 wordt het spelen met draaiorgels op straat door de Duitse bezetter verboden en verkoopt van Jaaren al zijn orgels. Koos Schermer in Rotterdam werd de nieuwe eigenaar, maar verkocht het al snel door aan de orgelhandelaar Dolf van den Acker, eveneens in Rotterdam. Na de bevrijding konden de orgels weer spelen en verkocht Dolf van den Acker al zijn orgels.

De Gouwe werd verkocht aan de Amsterdamse rechter Romke de Waard, die hiermee het orgel wilde redden van een onzekere toekomst. Hij liet het restaureren door Henk Möhlmann in Amsterdam. Via Möhlmann werd het orgel ook weer verhuurd, wederom werd Jaap Zwaan in IJmuiden de huurder.

Toen de toestand in Nederland begin jaren 1950 weer genormaliseerd was verkocht Mr. De Waard het orgel aan Gijs Perlee, een zeer bekende Amsterdamse orgelverhuurder. Hij verhuurde het orgel in de Friese hoofdstad Leeuwarden aan de heer Tolsma. Hier kreeg het orgel te maken met een forse aanrijding, waardoor het wederom geheel moest worden gerestaureerd. In Leeuwarden en omgeving heeft het orgel erg lang gespeeld, tot de jaren 1980.

Na het overlijden van de heer Perlee werd de Gouwe verkocht aan de firma Heineken, die het opstelde in de Heineken Experience in Amsterdam.

Omdat het niet het effect had dat Heineken had gehoopt en het orgel wederom aan een grote restauratie toe was, verkocht Heineken het orgel aan het Nationaal fonds Draaiorgelbehoud.

Deze stichting, tot behoud van het Nederlandse straatorgel, heeft het orgel laten restaureren in de originele staat zoals het orgel al die jaren in Leeuwarden gepresenteerd werd..

Het orgel werd bij ontbinding het NFD in 2018 ondergebracht in de collectie van het Haarlems draaiorgelmuseum, geëxpoiteerd door de stichting het Kunkels Orgel, welke stichting de doelstellingen van het NFD, met respect voor hun werk, zullen voortzetten.